(၄)ေႏြဦးကာလျမဴထေသာအခါ
ေႏြဦးကာလ ၊ ျမဴထေသာအခါ
ရင္းေထာင္ရင္းဆြဲ ၊ ေဆာင္ၿမဲအုိးလြယ္ကာ
ဓားႏွီးထက္စြာ ၊ ခါးမွာခ်ပ္လ်က္
ထန္းပြင့္ထန္းခုိင္ ၊ ရႊန္းျမဳိင္ျမဳိင္ ကလုိင္သာလြယ္လုိ႔
တက္သည္ႏွင့္ေလး။
ထန္းပင္ထန္းလက္ ၊ ထန္းရြက္ကယ္ေ၀ေ၀
စင္ေအာင္ခုတ္ထစ္ ၊ ႏုျမစ္ကယ္ထန္းဦးေရ မယားငယ္ေဆြ
၊ ထန္းေရသိမ္းဆည္း
သားျမစ္ဟစ္ေက်ာ္ ၊ ေခြး၀က္ကယ္ေခၚ
ထန္းေလွ်ာ္သာ
ယုန္ပုိက္စည္းငယ္ႏွင့္ေလး။
ေခၚသံရုိက္ဟည္း ၊ လူလည္းေၾကာ္ျငာ
ေခြးဟစ္လူဟစ္ ၊ ခတ္ပစ္ကယ္ေျခာက္ေသာအခါ ပုတတ္ကယ္ယုန္ခါ ၊
ေတာမွာရွိၾက
ငုံး ၾကက္ကယ္ ဖြတ္ ေျမြ၊ ၀ံပုေလြ
မေနထြက္လာၾကသည္တည့္ေလး။
၀မ္းသာအားရ ၊ မယားကတစ္သြယ္
ဟင္းရြက္ဆုိးေကာင္း ၊ ေသာင္းေျပာင္းေရာ၍လြယ္
လင္ကတစ္သြယ္ ၊ ယုန္ငယ္ကစ
ေတာသတၱ၀ါ ၊ ေတြ႔တုိင္းကုိသာ
အိတ္မွာသာယူ၍ ခ်သည္ႏွင့္ေလး။
သုိ႔ႏွင့္ေရာက္က ၊ ခဏေအာင့္လွ်င္
တံစုိ႔ထက္ႏွင့္ ၊ ထန္းလ်က္ဖုိမွာကင္ ဟင္းအုိးဆူလွ်င္
၊ အကင္ခတ္ျပီး
အုိးကင္းႏွင့္ေလွာ္ ၊ ေရႏွင့္ေၾကာ္
မုိးေမွ်ာ္ငရုတ္သီးငယ္ႏွင့္ေလး။
ႏွီးေဒါင္းလန္းၾကီး ၊ ခူးျပီးေသာခါ
သမီးႏွင့္သား ၊ မ်ားလုိ႔မ၀င္သာ
ဒူးတစ္ဖက္ဟာ ၊ တြန္းကာဖယ္လ်က္
သူ႔ထက္ငါေလ ၊ စားေတာ့မည္ေစ
စားေပသာလွအုန္းခြက္ကယ္ႏွင့္ေလး။
ငုံ႔လ်က္ကုိယ္စီသာ
ဆုပ္ကာေလြးေတာ့သည္။ ျပီးလွ်င္ေရမရ်ာ
ေခြးသာေၾကြးေတာ့သည္။
တ်ာခ်င္း ေညာင္ရမ္းေခတ္ ၀န္ၾကီးပေဒသရာဇာ
ခက္ဆစ္အဖြင့္
၁။ျမဴ =ေျမလႊာအထက္၀န္းက်င္၌
ရစ္ဆုိင္းေနတတ္ေသာ အခုိးအေငြ႕။
၂။ရင္းေထာင္ =ထန္းပင္၏ ေအာက္ေျခအရင္းမွ ေထာင္တက္ရေသာ ေလွကားငယ္။ ၃။ရင္းစြဲ =ထန္းပင္အထက္မွ ေအာက္သုိ႔ တြဲလ်ားခ်၍
ထန္းပင္ႏွင့္ ကပ္ခ်ည္ထားေသာ ထန္းတက္
ေလွကားငယ္။ ၄။ဓားႏွီး =ထန္းလွီးဓား။
၅။ကလုိင္ =ထန္းျပင္ရာတြင္
ထန္းလက္ကုိ ထန္းပင္လုံးမွကြာေအာင္ ထုိးကလန္႔ျပီး ထန္းသမား
ထုိင္ရေသာ တုတ္ေခ်ာင္း။
၆။ထန္းေလွ်ာ္ =ထန္းလက္မွခြာယူထားေသာ
အေခါက္ေၾကာ။ ၇။ယုန္ပုိက္စည္း =ယုန္ေထာင္ရန္ ပုိက္တန္းစည္း။
၈။ရုိက္ဟည္း =ဟိန္း၍ျပန္႔ႏွံ႔သည္။
၉။ေသာင္းေျပာင္း =အေရာေရာ။အေႏွာေႏွာ။
၁၀။တံစုိ႔ =မီးကင္ရန္ သားငါးထုိးလွ်ဳိရေသာ အဖ်ားခ်ြန္
အေခ်ာင္းအတံ။
၁၁။ႏွီးေဒါင္းလန္း =၀ါးႏွီးကုိ ရက္လုပ္ထားေသာ ေျခေထာက္တပ္ဗန္းၾကီး။ ၁၂။ေလြး =အးားရပါးရ စားေသာက္သည္။
ေအာက္ပါ
ေ၀ါဟာရ တုိ႔ကုိ ၀ါက်အသီးသီးတြင္ သုံးျပပါ။
၁။ျမဴ =ေႏြဦးတြင္ ျမဴမ်ား ရစ္ဆုိင္းေနတတ္သည္။
၂။ထန္းေလ်ာ္ =ထန္းေလ်ာ္ျဖင့္ယက္လုပ္ထားေသာပုိက္သည္
အလြန္ခုိင္ခံ႔သည္။ ၃။ေသာင္းေျပာင္း =ကုိေအာင္ဆန္းသည္ စာအုပ္မ်ားကုိ ေသာင္းေျပာင္းထည့္ယူလာသည္။ ၄။တံစုိ႔ =စားဖုိမႈးၾကီးသည္ အသား ငါးမ်ားကုိ
တံစုိ႔ထုိး၍ မီးကင္ေနသည္။ ၅။ႏွီးေဒါင္းလန္း =ေရွးျမန္မာတုိ႔သည္ ထမင္းစားေသာအခါ ႏွီးေဒါင္းလန္းျဖင့္
စားေလ့ရွိၾကသည္။ ၆။ေလြး =လယ္သမားၾကီးသည္ အလြန္ဆာေလာင္ေနေသာေၾကာင့္
ထမင္းကုိ အားရပါးရ
ေလြးေတာ့သည္။
ေမးခြန္းတုိ
“ေႏြဦး ၊ ၀န္ၾကီး ၊ တ်ာခ်င္း ျပီး ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္
စီး ၊ နတ္ရွင္ၾကီ။”
၁။“ေႏြဦးကာလ ျမဴထေသာအခါ”
ကုိ မည္သူေရးသနည္း။
“၀န္ၾကီးပေဒသရာဇာ” ေရးပါသည္။
၂။“ေႏြဦးကာလ ျမဴထေသာအခါ” သည္ မည္သည့္ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားျဖစ္သနည္း။ “တ်ာခ်င္း”
ကဗ်ာ အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ပါသည္။ ၃။“ေႏြဦးကာလ
ျမဴထေသာအခါ” ကုိ မည္သည့္ ေခတ္ တြင္ေရးသနည္း။ “ေညာင္ရမ္းေခတ္”
တြင္ ေ၇းပါသည္။
၄။”၀န္ၾကီးပေဒသရာဇာ” ၏ ေက်ာ္ၾကားေသာ “ပ်ိဳ႕” အမည္ကုိ ေဖၚျပပါ။
“သူဇာပ်ိဳ႕” ျဖစ္ပါသည္။
၅။”သူဇာပ်ိဳ႕” သည္ မည္သည့္ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသနည္း။
“စာႏုကုိလည္း မခ်စ္ႏွင့္ ၊ သူဇာကုိလည္းမျပစ္ႏွင့္” ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားပါသည္။
၆။ “စာႏုကုိလည္း
မခ်စ္ႏွင့္ ၊ သူဇာကုိလည္းမျပစ္ႏွင့္” ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကုိ ရွင္းပါ။ “စာႏုကုိခ်စ္ေသာသူသည္ သူဇာကုိျပစ္ပယ္၍ မရႏုိင္
“ ဟု ဆုိလုိပါသည္။ ၇။”ပ်ိဳ႕” ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္း။
“ပ်ဳိ႔” ဟူသည္မွာ “ေလးလုံးစပ္ လကၤာရွည္”
ျဖစ္ပါသည္။
